Waarden: wat kun je ermee en hoe stem je erop af?

Waarden zijn de kwaliteiten van een leven dat volledig wordt geleefd. Het zijn kwaliteiten die gewaardeerd worden en worden bestempeld als ‘waardevol’. Het zijn geen principes of gedragsregels en er bestaat niet zoiets als ‘goede’ of ‘slechte’ waarden. Het zijn eerder woorden of clusters van woorden met betekenis voor jezelf. Wanneer je ernaar leeft, voel je van binnenuit dat het ‘goed’ zit. Taal schiet hierbij vaak tekort want waarden zijn niet tastbaar en de woorden hebben voor iedereen weer een andere betekenis. Dat maakt het voor velen ook lastig om de eigen waarden helder te krijgen. Het clusteren van verschillende woorden helpt bij het in kaart brengen van je waarden.
 

Je eigen waarden leren kennen

Zoals fysieke kenmerken ons een uniek uiterlijk geven, zo bepalen onze waarden onze eigen identiteit. Je waarden vormen als het ware een 'innerlijk kompas'. Onderstaande lijst bestaat uit woorden die waarden uitdrukken. Je kunt er 1 woord uithalen of clusters maken van meerdere woorden zoals: humor/luchtigheid/plezier of oprechtheid/eerlijkheid/integriteit.

Het effect van waarden naleven of verwaarlozen 

Waarden zijn aanwezig of afwezig in de keuzes die je dagelijks maakt. Dit betekent dat je in elke keuze en in elke activiteit waarden naleeft of verwaarloost. Wanneer je keuzes maakt in afwezigheid van je waarden, is de kans aanwezig dat je minder energie en voldoening ervaart in je leven. Nu zijn we als mensen flexibel en kunnen we veel aan waardoor je dit niet direct zult merken. Wanneer je je waarden echter langdurig verwaarloost, houd je jezelf eigenlijk voor de gek. Dit kan resulteren in spanning en onbevredigende gevoelens.

Het respecteren van je eigen waarden geeft automatisch een gevoel van vervulling, ook als het naleven ervan niet gemakkelijk is. Als authenticiteit bijvoorbeeld een belangrijke waarde voor je is, zal je ongetwijfeld situaties hebben gehad waarin je de meest moeilijke weg hebt gekozen om deze waarde te blijven naleven. Op het moment zelf kan dit mogelijk spanning met zich meebrengen, echter is dit altijd tijdelijk en geeft het naleven van je waarden uiteindelijk meer voldoening.

Checklist: handelen naar je eigen waarden

Voor een check in het hier-en-nu:

• Leef ik op dit moment naar mijn eigen waarden?
• Ben ik degene die ik wél wil zijn in dit moment? 
• Doe ik datgene wat ik wél wil? Of ben ik bezig met wat ik niet wil?

Bij het maken van keuzes:

• Welke waarden respecteer ik als ik iets wel of niet doe?
• Zijn er waarden die ik verwaarloos als ik iets wel of niet doe?

Voor zelfontwikkeling:

• Welke waarden verwaarloos ik soms?
• En op welke momenten verwaarloos ik deze waarden?
• Wat zijn mijn meest stabiele waarden?
• Wat is mijn waarden top-10? Zet deze in volgorde van belangrijkheid. En uiteraard kunnen deze veranderen wanneer je verder ontwikkelt.

Waarden spelen een belangrijke rol in de wijze waarop je je leven invult en keuzes maakt. Dagelijks stil staan bij je eigen waarden kan daarom helpen bij het maken van keuzes of om richting te geven. Daarnaast is het naleven van je waarden een continu persoonlijk groeiproces waarbij het belangrijkste is dat je in beweging blijft.

Wil je actief aan de slag met bewust persoonlijke groei en je kernwaarden? Dit kan uiteraard 1 op 1, daarnaast verzorgt Inzicht diverse opleidingen waarin bewustzijnsontwikkeling centraal staat waaronder:

• Voor persoonlijke en professionele groei: Post-HBO registeropleiding tot Professional Coach
• Voor teams en organisaties: Emotionaliteit versus Professionaliteit
• Voor ondernemers, managers en leidinggevenden: Learningtrack Effectief & Bewust Leiderschap